လဿကသူဢ္ထီဢ္န့ဿ္ ဘဢ္ကီဘဢ္ခဲဒဲက၀ီၯဖဲ ထြံဢ္သံအုဢ္‚ဖွ႕ပူလူ ဟီဢ္က၀ီၯ အပူၯအဂီဿ္ ဖဢ္ပူဢ္ပယီၯပဒိဢ္ ဘဢ္မူဘဢ္ဒါ တဖဢ္ဟဲထိဢ္လီၯပာ္ဟီဢ္ခိဢ္

ဖဢ္ပူဢ္ပယီၯပဒိဢ္သူဢ္ဖ်း၀ဲၯက်ိၯပွၯဘဢ္မူဘဢ္ဒါ ဒီး မးထီ အတြင္းေရးမူး သ့ဢ္တဖဢ္ လဿ လဿတဿ္ ကသူဢ္ထီဢ္ န့ဿ္၀ဲဘဢ္ကီဘဢ္ခဲဒဲက၀ီၯဖဲ ထြံဢ္သံအုဢ္ ဒီး မးထီဟီဢ္က၀ီၯပူၯအဂီဿ္ ဖဲလါစဲးပထ့ဘဿဢ္ထီဢ္ (၁၃) သီ ၂၀၁၄ အနံၯ န႕ဢ္ ဟဲထိဢ္လီၯ တဲာ္လီၯပာ္၀ဲ တဿ္လီဿ္တဿ္က်ဲလံန႕ဢ္လီၯ.

ဖဢ္ပူဢ္ပယီၯပဒိဢ္ စံာ္ပွဲၯသူဢ္ဖ်း၀ဲၯက်ိၯခိဢ္ လဿအမ့ဿ္(ထ့ၯလ့မ့သူၯရ့ၯ)ဒီးမးထီ(အတြင္းေရးမွဴး)သါနီဢ္ ဒီး အပွၯ သ့ဢ္တဖဢ္ ဟဲထိဢ္လီၯတဲာ္လီၯပာ္ ၀ဲဟီဢ္ခိဢ္ ဖဲဒြဲဢ္လိကီဿ္ဆဢ္ ထြံဢ္သံအုဢ္ဒီး ဖြ႕ပူလူ ဘဿဢ္စဿၯ လဿကါက်ဲမုဿ္ႏုာ္ ကပၯ ထံး က ၾတီဿ္ ဟံဢ္ခိဢ္(၁၈၀၀) ဖ်ဿဢ္ဒီး ကါက်ဲမုဿ္ထီဢ္ကပၯထံး ကၾတီဿ္ဟံဢ္ (၁၈၀၀) ဖ်ဿဢ္လဿ တဿ္ကသူဢ္ထီဢ္ န႕ဢ္၀ဲ ဘဢ္ကီဘဢ္ခဲဒဲက၀ီၯအဂီဿ္ တကတီဿ္ဃီ အတဿ္တိာ္အိဢ္စ့ဿ္ကီး လဿကသူဢ္ထီဢ္ ဃုာ္ဒီးကႜိတဿ္ဆါဟံဢ္သ့ဢ္တဖဢ္ဖဲ တဿ္လီဿ္အံၯဒီး စံးစ့ဿ္ကီး၀ဲလဿ( KNU )အပွၯမ့ဿ္ဂ့ၯ ထံဖိကီဿ္ဖိမ့ဿ္ဂ့ၯ ပွၯလဿအီဢ္တကူတလဿတဖဢ္ လဲၯအိဢ္၀ဲသ့ ကတူဿ္ လိာ္ဒီးကြဿ္ထြဲ၀ဲဂ့ၯဂ့ၯန့ဢ္လီၯ.

ဘဢ္ဃးဒီး ပယီၯပဒိဢ္ အပွၯတဖဢ္ အတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯ ဟဲထိဢ္လီၯပာ္၀ဲဟီဢ္ခိဢ္ကပံာ္ဒ္အံၯအဖီခိဢ္ လီဿ္က၀ီၯပွၯ ဘဢ္မူဘဢ္ဒါလဿအဲဢ္ဒီး ပာ္ဖ်ါအမံၯတဂၯ စံး၀ဲဒ္အံၯ န႕ဢ္လီၯ.ႃႃတဿ္လီဿ္လဿပယီၯပဒိဢ္ ကသူဢ္ထီဢ္ဘဢ္ကီဘဢ္ခဲဒဲက၀ီၯအံၯမ့ဿ္၀ဲထံဖိကီဿ္ဖိအတဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္အလီဿ္ဒီးတဿ္ဘုဢ္ဆဢ္ဖိကီဿ္ဖိအ လီဿ္အဃိတဿ္မ့ဿ္တ့ထီဢ္၀ဲန့ဢ္ပတအဲဢ္ဘဢ္ပလီကီက့ၯပတဿ္လီဿ္လဿပကဖံးအီဢ္မၯ အီဢ္တဿ္အဂီဿ္လီၯ. ပမ့ဿ္ဟ့ဢ္အီၯအခြဲးဒု ပတဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္ တဿ္အလီဿ္ တအိဢ္လဿၯဘဢ္.ခဲအံၯအ၀ဲသ့ဢ္ ပာ္ပနီဢ္တဿ္လီဿ္န့ဢ္စးထီဢ္ဖဲမးထီကရူဿ္ဃီသူပွဿ္ ၁၄ တဿဢ္ တုၯ ဖွ့ပူလူ  ၂၂ တဿဢ္ခဲအံၯန့ဢ္ပတဲလဿ တတ့ထီဢ္၀ဲဘဢ္န့ဢ္ ပတဲတသ့ဘဢ္ ခဲအံၯ ပထံဢ္လဿ အ၀ဲသ့ဢ္ ဟဲဆီလီၯ၀ဲ လီတဲစိအ တဿဢ္ ၀ံၯလံတ့ထီဢ္တဿ္သူဢ္ထီဢ္၀ံၯတဖ်ဿဢ္လံ အဃိ ဖ်ါ၀ဲလဿ အတဿ္ရဲဢ္အံၯ စးထီဢ္ ခူသူဢ္ အသးလံ႗႗န႕ဢ္လီၯ.

ဘဢ္ဃးဒီးတဿ္ဂ့ဿအံၯ မုာ္ၾတီၯကီဿ္ရ့ဢ္နဲဢ္ရြဲဢ္ ပဒိဢ္ စီၯက်ဿၯဒိဢ္ စံးဘဢ္၀ဲဒ္အံၯလီၯ. ႃႃဘဢ္ဃးဒီး တဿ္ဂ့ဿ္အံၯန႕ဢ္ပကန႕ဿ္ကတိၯတဲ သကိးတဿ္လဿအဂ့ဿ္အခဿးဒီးအ၀ဲသ့ဢ္န႕ဢ္တအိဢ္နီတမံၯနီတဘ်ီဒံးဘဢ္ မ့ဿ္ မၯ၀ဲသပွဿ္ကတဿဿ္န႕ဢ္အလီဿ္အိဢ္လဿ အ၀ဲသ့ဢ္ကဘဢ္ထံဢ္လိာ္အိဢ္သကိးဒီး ပ၀ဲဒဢ္ကီဿ္ရ့ဢ္သုးက့ခိဢ္နဿ္ကဘဢ္တဲသကိးတဿ္ဒီးတဿ္လီဿ္၀ဲအံၯမ့ဿ္၀ဲ ဒူဖိသ၀ီဖိထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ အတဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္အလီဿ္ဒ္အမ့ဿ္ ဖဲးအီဢ္ခုး မၯစံာ္ ဒီးဆဢ္ဖိကီဿ္ဖိ အီဢ္ဆဢ္လီဿ္က်ဲအဃိ တဿ္မ့ဿ္သါမၯအီၯသပွဿ္ကတဿဿ္န႕ဢ္ ကဘဢ္မ့ဿ္စ့ဿ္ကီး လဿ ဒူဖိသ၀ီဖိသ့ဢ္တဖဢ္ အတဿ္ဘဢ္သး မ့ဿ္တအိဢ္သကိးဒီး ဒူဖိသ၀ီဖိဒီးမ့ဟံတဿ္စိတဿ္ကမီၯ မၯလိၯဒ္န႕ဢ္ ဒူဖိ သ၀ီ ဖိ လဿအအိဢ္ထူလံၯဖဲန႕ဢ္သ့ဢ္တဖဢ္တဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္အလီဿ္ကလီၯမူၯလီၯမဿ္ကြံာ္လီၯ.မ့ဿ္မၯလိၯမိၯ၀ဲဒုတ ၾကဿးတဘဢ္ ဘဢ္ အါန႕ဢ္ အန႕ဢ္ခီန႕ဢ္ တဿ္အိဢ္သးခဲအံၯပထံဢ္လဿ ခံခီခံကပၯ ခိဢ္နဿ္တဿ္ထံဢ္လိာ္ စံးကတိၯ အံၯန႕ဢ္ တတုၯဃီၯဒံးလဿတဿ္စံးကတိၯသကိးထံရူဿ္ကီဿ္သဲးဂ့ဿ္၀ီလဿမံသူဢ္က်ဿၯသးဒံးဘဢ္ လဿတဿ္ကမၯလီၯတံဿ္၀ဲ တဿ္ပတုာ္တဿ္ခးအပတီဿ္ဒဢ္လဲဢ္န႕ဢ္ တဿ္မၯလီၯတံဢ္အီၯတန႕ဿ္ဒံးဘဢ္ ပမ့ဿ္ကြဿ္က့ၯတဿ္ အိဢ္သး ကိဢ္ ကိဢ္ လဿၯလဿၯခဲ အံၯဘဢ္ဃး ပယီၯ ပဒိဢ္ အသုးဒီးဒံဢ္ခ့ဢ္ဘံဢ္အ့ဢ္ သုးတဖဢ္တဿ္အိဢ္သးအံၯ အဖီခိဢ္ တဿ္အိဢ္ သး လဿခါကဟဲဆူမဲာ္ညါကမၯ အသး ဒ္လဲဢ္န႕ဢ္ ပပဲာ္ထံနီၯဖးလီၯတံဿ္တဘဢ္ဘဢ္ အဃိဘဢ္ကီ ဘဢ္ခဲ ကဟဲ က့ၯ ႏုာ္ လီၯ နာ္က့ န႕ဢ္ လဿယဲတဂၯန႕ဢ္ ယထံဢ္လဿ တဿ္အုဢ္ကီၯ တအိဢ္ဒံး လဿအ၀ဲသ့ဢ္ အဂီဿ္ တဿ္ဘံဢ္ တဿ္ဘဿ စ့ဿ္ကီး တအိဢ္နီတစဲးဒံးဘဢ္န႕ဢ္လီၯ.

ပသ့ဢ္ညါဘဢ္စ့ဿ္ကီးလဿ ဘဢ္ဃးဒီးပယီၯပဒိဢ္အပွၯဘဢ္မူဘဢ္ဒါတဖဢ္ ဟဲထိဢ္လီၯပာ္၀ဲဟီဢ္ခိဢ္ဒ္အံၯန႕ဢ္ တဒုး သ့ဢ္ညါဆဲး က်ိး၀ဲ ကီဿ္ရ့ဢ္ပွၯဘဢ္မူဘဢ္ဒါတဖဢ္တနီတမံၯဘဢ္လဿဒူဖိ သ၀ီဖိသ့ဢ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီး တဃ့၀ဲ တဿ္ဘဢ္သးတဒုးသ့ဢ္ညါ၀ဲတထံဢ္လိာ္တဲသကိး၀ဲတဿ္နီတမံၯဘဢ္ဒီးခိဢ္နဿ္တဿ္ဖီခိဢ္သ့ဢ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီးတသ့ဢ္ ညါထြဲတဿ္နီတမံၯဘဢ္န႕ဢ္လီၯ.လဿတဿ္ကမၯလီၯတံဿ္က့ၯတဿ္ဂ့ဿ္အံၯမ့ဿ္တဿ္အနီဿ္ကီဿ္ဧါတမ့ဿ္တဿ္အနီဿ္ ကီဿ္ဧါန႕ဢ္အလီဿ္အိဢ္လဿ ကဘဢ္ဆဲးက်ိးဆဲးက်ဿလိာ္သးဒီးတဲသကိးလဿအဂ့ဿ္အခဿးအဂ့ဿ္ မုာ္ၾတီၯကီဿ္ရ့ဢ္နဲဢ္ရြဲဢ္ တဲအါထီဢ္ ကဒီး၀ဲဒ္အံၯလီၯ.

ႃႃဘဢ္ကီဘဢ္ခဲလဿအ၀ဲသ့ဢ္ ကဒုးဟဲက့ၯႏုာ္လီၯအီၯလဿတဿ္လီဿ္ဖဲအံၯသ့ဢ္တဖဢ္န႕ဢ္ယဆိကမိဢ္ကမ့ဿ္ဒဢ္ မဲးလာ္အူမဲဿ္ရဿ္မိဿ္ဒဲက၀ီၯဖိသ့ဢ္တဖဢ္လီၯ ဒီးပွၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯန႕ဢ္အါတက့ဿ္မ့ဿ္ဒဢ္ ပွၯမုာ္ၾတီၯကီဿ္ရ့ဢ္ဖိ သ့ဢ္ တဖဢ္ လီၯ.ပွၯမုာ္ၾတီၯကီဿ္ရ့ဢ္ဖိလဿအိဢ္ဖဲအံၯဒီးလဲၯဃ့ဿ္အိဢ္ဆူ ဒဲက၀ီၯပူၯသ့ဢ္တဖဢ္န႕ဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္ အိဢ္ဒီး အဒူသ၀ီအိဢ္ဒီးတဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္အလီဿ္အက်ဲသ့ဢ္တဖဢ္ လီဿ္တံဿ္လီၯဆဲးအဃိန႕ဢ္ မ့မ့ဿ္လဿတဿ္လီၯတံဿ္လီၯမံ တဿ္အုဢ္ကီၯမ့ဿ္အိဢ္လံလဿအ၀ဲသ့ဢ္အဂီဿ္လီၯတံဿ္လီၯဆဲးက်ဿၯမူဆူလံန႕ဢ္ မ့ဿ္ဟဲက့ၯ၀ဲဒဢ္န႕ဢ္ တလိဢ္လဿ တဿ္ကက်ဲၯန႕ဿ္အ၀ဲသ့ဢ္အဂီဿ္တဿ္လီဿ္တဿ္က်ဲလီၯဆီဒ္အံၯဘဢ္ က့ၯလဿအဒူသ၀ီဒဢ္၀ဲ လဿအဖံးအီဢ္ မၯအီဢ္ တ့ဿ္လဿညါတဿ္လီဿ္တဿ္က်ဲသ့ဢ္တဖဢ္ဒီး သူဢ္ထီဢ္က့ၯအတဿ္အိဢ္မူဘဢ္ဂ့ဿ္ဘဢ္၀ီလဿအနီဿ္ကစဿ္ဒဢ္၀ဲသ့ လီၯမီဢ္႗႗

တဿ္လီဿ္လဿပယီၯပဒိဢ္ကတ့ထီဢ္န့ဿ္ဘဢ္ကီဘဢ္ခဲဒဲက၀ီၯန့ဢ္ ဘဢ္၀ဲဖဲထံသဘ်ဳဢ္ထဢ္ ကရူဿ္ဒီး မးထီကရူဿ္‚ခံဘ့ဢ္အံၯဒီးတဿ္လီဿ္တနီၯသ၀ီဖိတဖဢ္ဖဲးပ်ီထီဢ္၀ဲအိဢ္ပာ္တနီၯလံလဿကအိဢ္ဆိး၀ဲအဂီဿ္လီၯ. သ၀ီဖိတဖဢ္အဲဢ္ဒိးလဿခိဢ္နဿ္ကၾတီစဿၯအီၯဒ္သိးတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯအံၯသုတကဲထီဢ္ဒီးတဂ့ၯတဿ္ရဲဢ္တဿ္က်ဲၯအံၯ မ့ဿ္ကဲ ထီဢ္န့ဢ္ တဿ္ ဘဢ္ယိာ္ အိဢ္္၀ဲလဿအ၀ဲသ့ဢ္အဂီဿ္ ကကဲထီဢ္တဿ္ကီတဿ္ခဲသပွဿ္ ကတဿဿ္ လဿဟီဢ္ခိဢ္ကပံာ္ဒီး ပွၯဂ့ဿ္၀ီတဿ္သဘံဢ္ဘုဢ္သ့ဢ္တဖဢ္ အဂ့ဿ္ပွၯလီဿ္က၀ီၯဖိတဖဢ္စံး၀ဲန႕ဢ္လီၯ.